Begin december 2004:

De eerste indrukken van Ghana en van Tamale zijn bijna teveel om hier te bschrijven. Daarom maar enkele punten die mij opvallen:

• Allereerst de mensen. iedereen had me verteld dat de mensen in Ghana heel vriendelijk zijn en ik kan niet anders dan dit bevestigen. De mensen zijn zeer voorkomend en behulpzaam. Regelmatig roepen kinderen en volwassen op straat ' hello, sir'. Ze zijn dan heel tevreden als je hello terug zegt. Ik voel me absoluut prettig en veilig en heb niet het gevoel constant op te hoeven letten om te voorkomen dat ik wordt bestolen of bedrogen.
• Dan het geloof. Op werkelijk iedere auto en gevel staan christelijke leuzen in de trand van ' god's hair cut' en ' god will save me'. Zelfs in het noorden, waar de meerderheid van de bevolking moslim is, is dit het geval. Het is duidelijk dat de bevolking voor de problemen van alle dag het heil van boven verwacht. Ook vergaderingen bij ACDEP worden geopend en gesloten met gebed. Hoewel dit een wat zware indruk maakt, gaat men er gelukkig luchtig mee om, zodat het voor een non-believer zoals ik toch te verteren is.
• Mensen helpen elkaar, met name binnen de zogenaamde extended family (dat is inclusief ooms, tantes, neven en nichten). Als je hulp nodig hebt, doe je een beroep op je familie en die zijn moreel verplicht de hulp te verlenen, als ze ertoe in staat zijn. Zelfs mensen buiten de familie kunnen een beroep op je doen dat je niet kunt weigeren. Zo hebben diverse collega's van mij voor kinderen uit hun dorp toegang tot een middelbare school geregeld. Als een goed opgeleide persoon uit de stad dit doet is de kans veel groter dan wanneer een boer van het platte land het probeert! Een ander voorbeeld is dat het gebruikelijk is om geld te geven aan familie. Toen we onlangs in de woonplaats van de schoonouders van een collega waren, besloot hij maar niet bij ze langs te gaan omdat hij geen geld voor ze had.
• Alles hier ziet er voor onze begrippen oud uit. Zelfs huizen (waar ik nu naar kijk) die splinternieuw zijn, vertonen al allerlei gebreken. Het begrip kwaliteit heeft hier duidelijk een andere lading dan in Nederland. De auto's komen bijna allemaal uit Europa. Nieuwe auto's worden hier vrijwel niet verkocht. Daarom kom je regelmatig auto's tegen met namen van Nederlandse bedrijven erop. De auto's hebben hier niet alleen een tweede, maar ook een derde, vierde, vijfde en misschien wel tiende leven. Vooral de taxies zien eruit alsof ze al dertig jaar rijden zonder enig onderhoud.
• Winkels kennen ze hier in Tamale bijna niet. De meeste spullen worden verkocht op de markt of in allerlei kleine stalletjes en hutjes die je overal langs de wegen vindt. Veel wordt met de hand gemaakt. In Accra is dit anders. Daar kun je behoorlijke winkels vinden en alles kopen wat in het westen ook te koop is.
• Corruptie is een groot probleem, hoewel Ghana nog lang niet zo erg schijnt te zijn als bijvoorbeeld Nigeria. Toen wij bijvoorbeeld onze werkvergunningen en visa moesten regelen, werd er contact gezocht met een medewerker van de betreffende instantie, die op dezelfde school had gezeten als een collega. Deze medewerker zorgde vervolgens dat onze aanvraag met voorrang werd behandeld (of uberhaupt werd behandeld). Daarvoor kreeg hij in een envelop zo'n 10 euro, wat voor een ambtenaar met een salaris van zo'n 150 euro per maand toch een mooie bijverdienste is. Het ergste schijnt de politie te zijn. Als die een auto aanhouden is het volstrekt gebruikelijk dat er na een korte onderhandeling geld wordt betaalt, waarna de auto kan doorrijden. Hierdoor rijden er talloze wrakken en zwaar overbeladen vrachtwagens op de weg, die een groot gevaar vormen voor zichzelf en anderen. Op deze manier is de politie indirect verantwoordelijk voor heel wat verkeersdoden. En ongetwijfeld werkt het op eenzelfde manier met de handhaving van andere wetten en regels!
• Het geld is een drama. Door hyperinflatie in een aantal voorliggende jaren (de inflatie valt nu met ca 10% wel mee) is de lokale munt cedi bijna niets waard. Ter illustratie, een biertje kost 6.000 cedi (50 eurocent) en mijn huur is 5 miljoen per maand! Op zich is dit niet zo erg als je eraan bent gewend, maar wat het lastig maakt is dat het grootste briefje 20.000 cedi is. Dit betekent in de praktijk dat je voor grotere bestedingen met enorme stapels geld rondloopt. En dan moet je eerst nog aan dat geld zien te komen. Ik gebruik hiervoor op dit moment mijn credit-card. Hiermee kan ik geld opnemen bij een geldautomaat (die is er zelfs in Tamale) en voor grotere bedragen in de bank. Dit duurt dan wel een uur. Daarnaast heb ik een lokale rekening geopend, waarmee ik (hopelijk binnenkort) ook cheques kan uitschrijven. Erg lastig is het feit dat je geen geld kunt overmaken. In plaats daarvan geef je iemand een cheque. De ontvanger gaat dan naar zijn bank om de cheque over te laten schrijven en pas als het bedrag over is, wordt de transactie afgerond. Dit betekent dat mensen voor allerlei reguliere bestedingen, zoals huur, energie, telefoon, etc. maandelijks met cheques in de rij moeten gaan staan.